Οι γιορτές μέσα στον μήνα Οκτώβριο
Ο Οκτώβριος είναι ο δέκατος μήνας σύμφωνα με το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ;
Ο Οκτώβριος είναι ο δέκατος μήνας σύμφωνα με το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Το όνομα του όμως προέρχεται από τη θέση που είχε στο Ρωμαϊκό ημερολόγιο. Πριν προστεθούν ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος ήταν ο όγδοος μήνας γι’ αυτό και ονομαζόταν έτσι από το λατινικό octο που σημαίνει οκτώ. Μετά την προσθήκη των δυο πρώτων μηνών του έτους παρέμεινε το όνομα του ως έχει.
Στην λαογραφία ο μήνας Οκτώβριος
Πολλές είναι οι παραλλαγές του ονόματός του Οκτώβριος, Οκτώβρης, Οχτώβρης αλλά και πολλά και τα παρατσούκλια του:
Τρυγομηνάς ή Τρογομηνάς, όπως συνηθίζεται στα αιγαιοπελαγίτικα νησιά αλλά στα ποντιακά («Σον Τρυγομηνάν τρυγίεις, έναν σπέρτς δέκα θερί’εις.») γιατί αυτόν τον μήνα γινόταν ο τρύγος και η συγκομιδή των σταφυλιών
Βροχάρης, για τις πολλές βροχές του
Σποριάτης, Σποριάς ή Σπαρτός, γιατί είναι μήνας της σποράς
Μπρουμάρης ή Παχνιστής, από την πρωινή πάχνη (μπρούμα = ομίχλη)
Αϊ-Δημήτρης ή Αϊ-Δημητριάτης, για την μεγάλη γιορτή του αγίου Δημητρίου
Χρυσάνθεμο, από τα ομώνυμα άνθη που ανθίζουν τότε
Ενώ στην Κύπρο ο μήνας έχει δώσει το όνομα του στα χρυσάνθεμα που τα λένε «οχτωβρούδια».
Κατά την κυπριακή παράδοση ο Οκτώβρης περιπλανιόταν στη γη και μοιρολογούσε για τα λουλούδια που εξαφανίζονταν σιγά σιγά και τα φύλλα από τα δέντρα που έπεφταν. Τότε τα χρυσάνθεμα ζήτησαν από τον Θεό να τα αφήσουν να ανθίζουν τον Οκτώβρη. Τα άκουσε ο Θεός κι έτσι τα χρυσάνθεμα ανθίζουν τον μήνα αυτόν για αυτό και στην Κύπρο τα λένε Οκτωβρούδες ή Οχτωβρούδια.
Πολλά τα σημαντικά γεγονότα – επέτειοι εντός του μήνα.
*Η απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1944.
*Η μεγάλη γιορτή του αγίου Δημητρίου στις 26 του μήνα που ταυτόχρονα είναι και η επέτειος της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης στις 26 Οκτωβρίου 1912.
*Η επέτειος του «Όχι» στους Ιταλούς στις 28 Οκτωβρίου του 1940.
ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ
Η ΤΖΑΜΑΛΑ από την Θράκη
Ένα έθιμο που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά χωρίς να είναι σαφείς οι ρίζες της.
Τζαμάλα, λέξη που προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από τα αραβικά και σημαίνει καμήλα, γόνιμο θηλαστικό, η οποία έχει μεγάλη αντοχή στην ξηρασία ακόμα και σε συνθήκες που επικρατούν στις ερήμους.
Σε πολλές περιοχές της Θράκης παραμονή ή ανήμερα του Αγίου Δημητρίου χωρικοί μεταμφιέζονται σε καμήλες φορώντας προβιές, παράξενα ρούχα και στεφάνια από κληματόβεργες στα κεφάλια τους αλλά και το πλήθος κόσμου που τους συνόδευαν οι οποίοι γυρίζουν τα σπίτια κι εύχονται «Καλή χρονιά, καλό μπερικέτι ( = σοδειά) για τα σπαρτά τους, κάτι που γίνεται και σε άλλες ημερομηνίες όταν είναι εποχή σποράς.
Ένα έθιμο που τηρούν με θρησκευτική ευλάβεια και την θεωρούν κάτι παραπάνω από έθιμο σχεδόν μια προσευχή για να είναι ευλογημένη η σοδειά τους.
Σε άλλα μέρη της Ελλάδας γίνεται η Τζαμάλα και τις αποκριές.